|
อาคารแบบตะวันตกในกรุงเทพฯ: ตึกแถวและอาคารพาณิชย์ย่านคลองคูเมืองเดิม |
|---|---|
| รหัสดีโอไอ | |
| Creator | พิชิต อังคศุภรกุล |
| Title | อาคารแบบตะวันตกในกรุงเทพฯ: ตึกแถวและอาคารพาณิชย์ย่านคลองคูเมืองเดิม |
| Publisher | คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร |
| Publication Year | 2568 |
| Journal Title | ดำรงวิชาการ |
| Journal Vol. | 24 |
| Journal No. | 2 |
| Page no. | 105-130 |
| Keyword | ตึกแถว, คลองคูเมืองเดิม, สมัยรัตนโกสินทร์, กรุงเทพฯ, การพัฒนาเมือง |
| URL Website | https://so01.tci-thaijo.org/index.php/damrong |
| ISSN | 3027-6012 |
| Abstract | บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสดงการศึกษาตึกแถวและอาคารพาณิชย์ในบริเวณคลองคูเมืองเดิม ในเรื่องลักษณะรูปแบบ รวมถึงบริบทการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและประวัติศาสตร์ตั้งแต่ราวต้นรัชกาลที่ 5 เป็นต้นมา ผลการศึกษาพบว่ารูปแบบลักษณะอาคารในภาพรวมได้รับอิทธิพลจากรูปแบบสถาปัตยกรรมตะวันตก สังเกตได้จากนำองค์ประกอบหรือเครื่องประดับอาคาร บางประเภทมาประยุกต์ใช้กับตึกแถวเหล่านี้ โดยเริ่มตั้งแต่อาคารช่วงรัชกาลที่ 5 นิยมใช้เครื่องประดับอาคารที่ประยุกต์มาใช้กับส่วนหน้าอาคาร มีพัฒนาการหน้าตาอาคารที่ค่อยๆ เปลี่ยนแปลงมาสู่รูปแบบและโครงสร้างอาคารแบบสมัยใหม่ไปตามกาลเวลา ผลการศึกษาบริบททางประวัติศาสตร์ยังทำให้พบว่าพื้นที่บริเวณคลองคูเมืองเดิมซึ่งใกล้ชิดกับพระนครชั้นในนั้น เป็นพื้นที่สำคัญที่มีการตั้งวังและชุมชนหลากหลายในช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ แต่ต่อมาเมื่อมีการพัฒนาระบบเศรษฐกิจอย่างมากหลังการทำสนธิสัญญาเบาว์ริงนับเป็นจุดเริ่มต้นของการพัฒนาทางกายภาพของบริเวณพื้นที่ดังกล่าว ทั้งการสร้างถนน และการสร้างอาคารริมถนนขึ้นใหม่ให้เป็นระเบียบเรียบร้อย นอกจากนี้ ด้วยการที่เป็นทำเลที่พัฒนาขึ้นใหม่และถือเป็นใจกลางเมือง จึงได้ดึงดูดเหล่าเจ้าของกิจการให้มาเช่าพื้นที่บริเวณดังกล่าวเพื่อเป็นที่เปิดห้างร้านค้าขายมาอย่างต่อเนื่อง ปัจจัยผลักดันประการสำคัญที่ทำให้เกิดการพัฒนานี้มาจากการที่ชนชั้นนำในสังคมเป็นเจ้าของที่ดิน หรือรัฐบาลมีอำนาจในการบริหารจัดการบริเวณดังกล่าว จึงส่งผลต่อการสร้างอาคารมาอย่างต่อเนื่อง |
