|
สัญวิทยาพระแผงไม้ในจังหวัดลำพูน |
|---|---|
| รหัสดีโอไอ | |
| Creator | ศิริศักดิ์ อภิศักดิ์มนตรี |
| Title | สัญวิทยาพระแผงไม้ในจังหวัดลำพูน |
| Contributor | เอกวุฒิ กาวิละ |
| Publisher | คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร |
| Publication Year | 2568 |
| Journal Title | ดำรงวิชาการ |
| Journal Vol. | 24 |
| Journal No. | 2 |
| Page no. | 83-104 |
| Keyword | สัญวิทยา, พระแผงไม้, จังหวัดลำพูน |
| URL Website | https://so01.tci-thaijo.org/index.php/damrong |
| ISSN | 3027-6012 |
| Abstract | บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์สัญวิทยาพระแผงไม้ในจังหวัดลำพูน ผลการศึกษาพบว่า พระแผงไม้ในจังหวัดลำพูนที่สำรวจพบและใช้ศึกษามี 35 แผง จำแนกได้ 5 รูปแบบ ได้แก่ 1) ซุ้มทรงกรอบซุ้ม 2) ซุ้มทรงปราสาท 3) ซุ้มทรงบรรพ์แถลง 4) ซุ้มหน้านาง และ 5) กรอบกลีบบัว พระแผงไม้ในจังหวัดลำพูนมีจารึก 3 แผง ได้แก่ พระแผงไม้ในวิหารวัดบ้านปาง 1 แผง และพระแผงไม้ในวิหารวัดหนองเงือกจำนวน 2 แผง การวิเคราะห์พระแผงไม้ตามทฤษฎีสัญวิทยาของ Charles Sanders Peirce ได้ข้อสรุปดังนี้ 1) รูปแบบเหมือน (Iconic mode) ประกอบด้วย 1.1) แผงไม้ที่ประดับพระพิมพ์มีนัยสื่อถึงที่ประทับของพระพุทธเจ้าหรือคันธกุฎี 1.2) พระพิมพ์สื่อถึงพระพุทธเจ้า 2) รูปแบบบ่งชี้ (Indexical mode) วิเคราะห์จากการประดับพระพิมพ์จำนวนมากบนพระแผงไม้ มีนัยสื่อถึงพระพุทธเจ้าทั้งหลายที่อุบัติในโลก 3) รูปแบบสัญญะ (Sign, Symbol) ที่เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมล้านนา วิเคราะห์ได้จาก 3.1) กรณีการประดับพระพิมพ์ลำพูนหลากหลายรูปแบบบนแผงไม้ สื่อถึงค่านิยมในการเก็บสะสมพระพิมพ์มีค่า 3.2) วิเคราะห์จากลวดลายบนพระแผงไม้ ได้แก่ ลวดลายดอกไม้ หมายถึงดอกไม้บูชาพระพุทธเจ้า และ 3.3) วิเคราะห์จากจารึกบนพระแผงไม้ที่สื่อถึงความปรารถนาของผู้สร้าง มีนัยเรื่องคติสุข 3 ประการ และปัญจอันตรธาน |
