|
การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบเกี่ยวกับฤทธิ์ฆ่าลูกน้ำยุงลายบ้านของน้ำมันหอมระเหยสกัดจากพืช |
|---|---|
| รหัสดีโอไอ | |
| Creator | นที ชาวนา |
| Title | การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบเกี่ยวกับฤทธิ์ฆ่าลูกน้ำยุงลายบ้านของน้ำมันหอมระเหยสกัดจากพืช |
| Contributor | ปราณ สุกุมลนันทน์, อัจฉริยา มหาวงค์, จิรปรียา บุญสงค์, สมรภพ บรรหารักษ์ |
| Publisher | กองนวัตกรรมและวิจัย กรมควบคุมโรค |
| Publication Year | 2562 |
| Journal Title | วารสารควบคุมโรค |
| Journal Vol. | 45 |
| Journal No. | 3 |
| Page no. | 221-231 |
| Keyword | น้ำมันหอมระเหยสกัดจากพืช, ฤทธิ์ฆ่าลูกน้ำยุงลายบ้าน, การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ |
| URL Website | https://www.tci-thaijo.org/index.php/DCJ |
| Website title | เว็บไซต์วารสารควบคุมโรค |
| ISSN | 2651-1649 |
| Abstract | โรคไข้เลือดออกเป็นโรคประจำถิ่น (endemic area) ของไทยที่มีการแพร่ระบาดและมีอัตราการเสียชีวิตสูงขึ้น วิธีการป้องกันโรคไข้เลือดออกที่ดีที่สุดวิธีหนึ่งคือ การหลีกเลี่ยงไม่ให้ยุงกัดและการกำจัดแหล่งเพาะพันธ์ยุงพาหะ จากการศึกษาพบว่า สารสกัดจากพืชมีฤทธิ์ฆ่าลูกน้ำยุงลายบ้านได้ แต่ยังไม่มีการรวบรวมว่า มีพืชชนิดใดบ้าง ผู้วิจัยจึงสนใจศึกษาชนิดของพืชที่สามารถนำมาสกัดน้ำมันหอมระเหยเพื่อฆ่าลูกน้ำยุงลายบ้าน โดยใช้กระบวนการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ เพื่อศึกษาชนิดของพืช ความเข้มข้นของน้ำมันหอมระเหย และฤทธิ์ฆ่าลูกน้ำยุงลายบ้านในห้องปฏิบัติการ โดยใช้คำสำคัญในการสืบค้นข้อมูลจาก 3 ฐาน คือ SCOPUS, PROQUEST และ SPRINGER จากงานวิจัยที่ตีพิมพ์ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2551 ถึงเดือนธันวาคม พ.ศ. 2560 พบงานวิจัยทั้งสิ้น 440 เรื่อง เมื่อคัดเลือกตามเกณฑ์ ได้งานวิจัยที่เกี่ยวข้องทั้งสิ้น 7 เรื่อง ผลการศึกษาพบว่า พืชที่สามารถนำมาสกัดเพื่อฆ่าลูกน้ำยุงลายบ้าน เรียงตามการออกฤทธิ์สูงสุดไปต่ำสุด ได้แก่ (1) ส้มเกลี้ยงหรือส้มเช้ง Citrus sinensis (L.) Osbeck (2) พืชสกุลพริกไทย Piper corcovadensis (Miq.) C. DC (3) พืชสกุลขิง Zingiber nimmonii (J. Graham) Dalzell (4) พืชวงศ์ทานตะวัน Blumea eriantha (5) พืชสกุลขิง Zingiber cernuum (6) สนสามใบ Pinus kesiya (7) กานพลู Syzygium aromaticum (L.) Merr และ (8) พืชวงศ์ส้มและมะนาว Clausena dentata (Willd) M. Roam โดยสามารถฆ่าลูกน้ำยุงลายบ้านระยะ 3 และระยะ 4 ในห้องปฏิบัติการ ซึ่งพิจารณาจากค่า LC50 ที่ความเข้มข้น 11.92, 30.52, 44.46, 44.82, 44.88, 57.00, 93.56 และ 140.20 ppm ตามลำดับ ผลการทบทวนวรรณกรรมครั้งนี้ช่วยให้สามารถนำความรู้เกี่ยวกับน้ำมันหอมระเหยจากพืชมาพัฒนาเป็นสารฆ่าลูกน้ำยุงลายบ้าน รวมทั้งชี้นำการศึกษาฤทธิ์ฆ่าลูกน้ำยุงลายบ้านในสถานการณ์จริง เพื่อควบคุมปริมาณยุงลายและลดอุบัติการณ์การเกิดโรคไข้เลือดออกต่อไป |
