|
การสื่อสารเพื่อสร้างการยอมรับระบบโทรเวชกรรม (telemedicine) ของบุคลากรทางการแพทย์ภายใต้สถานการณ์โควิด-19: กรณีศึกษาโรงพยาบาลโรงเรียนแพทย์ในไทย |
|---|---|
| รหัสดีโอไอ | |
| Title | การสื่อสารเพื่อสร้างการยอมรับระบบโทรเวชกรรม (telemedicine) ของบุคลากรทางการแพทย์ภายใต้สถานการณ์โควิด-19: กรณีศึกษาโรงพยาบาลโรงเรียนแพทย์ในไทย |
| Creator | พรรณภัทร จันทร์กระจ่าง |
| Contributor | พีรยุทธ โอรพันธ์, ที่ปรึกษา |
| Publisher | มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ |
| Publication Year | 2567 |
| Keyword | โรงพยาบาลโรงเรียนแพทย์, บุคลากรทางการแพทย์, โทรเวชกรรม, การสื่อสารเพื่อสร้างการยอมรับระบบโทรเวชกรรม, ปัจจัยที่ส่งผลให้ยอมรับเทคโนโลยี, Medical school hospitals, Medical personnel, Telemedicine, Communication to create acceptance of telemedicine, Factors influencing technology acceptance |
| Abstract | การวิจัยเรื่อง การสื่อสารเพื่อสร้างการยอมรับระบบโทรเวชกรรมของบุคลากรทางการแพทย์ ภายใต้สถานการณ์โควิด-19 : กรณีศึกษาโรงพยาบาลโรงเรียนแพทย์ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการวางแผนการสื่อสารเพื่อสร้างการยอมรับระบบโทรเวชกรรมในบุคลากรทางการแพทย์ ซึ่งเป็นการสื่อสารภายในองค์กรของผู้บริหารระดับสูง และ เพื่อศึกษาปัจจัยที่ส่งผลให้บุคลากรทางการแพทย์ยอมรับเทคโนโลยีระบบโทรเวชกรรมของโรงพยาบาล การวิจัยครั้งนี้ เป็นการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพโดยใช้วิธีการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก โดยคัดเลือกผู้ให้สัมภาษณ์แบบเฉพาะเจาะจงจากโรงพยาบาลโรงเรียนแพทย์ทั้ง 2 แห่ง ได้แก่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ และ โรงพยาบาลศิริราช ผลการศึกษาพบว่า ทิศทางการสื่อสารเพื่อให้เกิดการใช้งานโทรเวชกรรมในช่วงสถานการณ์โควิด-19 ประกอบด้วย 7 ขั้นตอน ซึ่งมีความเชื่อมโยงเกี่ยวข้องกันตามลำดับ โดยเริ่มจาก (1) การวิเคราะห์สถานการณ์ (2) การกำหนดเป้าหมายเพื่อการใช้งาน (3) การกำหนดวัตถุประสงค์เพื่อการใช้งาน (4) วัตถุประสงค์การสื่อสาร (5) กลยุทธ์การสื่อสาร (6) การวางแผนยุทธวิธี และ (7) แผนการประเมินผล อาจกล่าวได้ว่า ปรากฏการณ์ของโรคโควิด-19 ส่งผลกระทบให้โรงพยาบาลโรงเรียนแพทย์ทั้ง 2 แห่ง จำเป็นต้องนำระบบโทรเวชกรรมมาใช้งาน โดย 7 ขั้นตอนดังกล่าว คือ แผนการสื่อสารเพื่อสร้างการยอมรับระบบโทรเวชกรรมของบุคลากรทางการแพทย์ เมื่อบุคลากรทางการแพทย์รับรู้ถึงการมีอยู่ของระบบโทรเวชกรรมแล้ว จึงเป็นจุดเชื่อมโยงไปสู่ปัจจัยที่ส่งผลให้บุคลากรทางการแพทย์ยอมรับเทคโนโลยีระบบโทรเวชกรรมที่มีความสอดคล้องกัน จากการศึกษาพบว่า ปัจจัยด้านประสบการณ์ซึ่งเป็นปัจจัยตัวแปรเสริม กลายเป็นปัจจัยที่ส่งผลให้บุคลากรทางการแพทย์ตัดสินใจใช้งานโทรเวชกรรมมากที่สุด เนื่องจากแพทย์ส่วนใหญ่มีประสบการณ์ส่วนตัวเป็นสำคัญในการยอมรับ และ ตัดสินใจ ซึ่งแพทย์ได้เล็งเห็นถึงประโยชน์ของเทคโนโลยีระบบโทรเวชกรรมมาใช้ในการเข้าถึงผู้ป่วย ซึ่งสอดรับกับสถานการณ์โควิด-19 อย่างมีนัยสำคัญ โดยมี 2 กระบวนการ ได้แก่ 1.) กระบวนการที่เป็นอิทธิพลทางสังคม ประกอบด้วย (1.1) การคล้อยตามแหล่งอ้างอิง (1.2) ความสมัครใจ (1.3) ปัจจัยด้านภาพลักษณ์ และ 2.) กระบวนการที่เป็นเครื่องมือการสร้างความรู้ความเข้าใจ ประกอบด้วย (2.1) ความสัมพันธ์กับการทำงาน (2.2) การรับรู้ถึงความง่ายในการใช้งาน (2.3) คุณภาพของข้อมูลที่ได้รับ และ (2.4) ผลลัพธ์ที่เผยให้เห็นสามารถพิสูจน์ได้ ซึ่งทั้ง 2 กระบวน ที่ประกอบด้วย 7 ปัจจัยดังกล่าว ส่งผลต่อการยอมรับเทคโนโลยีโทรเวชกรรมมาเป็นลำดับรอง และ ปัจจัยด้านภาพลักษณ์ เป็นหนึ่งในกระบวนการที่เป็นอิทธิพลทางสังคม เป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อการยอมรับน้อยที่สุด เนื่องจากบุคลากรทางการแพทย์ไม่ได้คำนึงถึงเรื่องภาพลักษณ์หลังการใช้โทรเวชกรรม ดังนั้น งานวิจัยครั้งนี้ ได้ข้อสรุปว่า การสื่อสารเพื่อสร้างการยอมรับระบบโทรเวชกรรมของบุคลากรทางการแพทย์ภายในโรงพยาบาล 2 แห่งนี้ มี “ลำดับขั้นตอนการสื่อสารคล้ายคลึงกัน” โดยมีเป้าหมายเดียวกัน 4 ข้อ คือ 1.สร้างความตระหนักรู้ให้บุคลากรทางการแพทย์ร่วมกันใช้โทรเวชกรรมในช่วงสถานการณ์โควิด-19 2.ลดความเสี่ยงในการแพร่กระจายของเชื้อในพื้นที่แออัด 3.ลดจำนวนเตียงกลุ่มผู้ป่วยที่สามารถดูแลตนเองจากที่บ้านได้และเพิ่มจำนวนเตียงในกลุ่มผู้ป่วยที่มีอาการสาหัส 4.เพิ่มศักยภาพด้านการให้บริการเพื่อเป็นทางเลือกเสริมให้ผู้ป่วยสามารถเข้าถึงการรักษาได้ทุกพื้นที่และทุกช่วงเวลาตามนัดหมาย นอกจากนี้ ผู้บริหารโรงพยาบาลทั้ง 2 แห่ง ยังมีนโยบายสนับสนุนให้แต่ละหน่วยงานที่มีความจำเป็นต้องใช้งานโทรเวชกรรมตามดุลยพินิจของแพทย์ผู้ใช้งานเป็นหลัก โดยไม่มีมาตรการบังคับ หรือ ออกคำสั่งอย่างเป็นทางการ เป็นเพียงแค่การประกาศขอความร่วมมือจากแพทย์แต่ละหน่วยงาน โดยอยู่บนพื้นฐานของเหตุผลและความเหมาะสม งานวิจัยเรื่องนี้ สามารถนำไปจัดระบบทางความคิด และการทำงานได้โดยพึ่งพาอาศัยกลไกลของเทคโนโลยี เพื่ออำนวยความสะดวกในการปฏิบัติหน้าที่ของบุคลากรทางการแพทย์ต่อไป |
