|
การพัฒนามาตรการสนับสนุนทางการศึกษา สำหรับเด็กและเยาวชนตามนโยบายเรียนฟรี เพื่อสร้างความเป็นธรรมทางสังคม |
|---|---|
| รหัสดีโอไอ | |
| Title | การพัฒนามาตรการสนับสนุนทางการศึกษา สำหรับเด็กและเยาวชนตามนโยบายเรียนฟรี เพื่อสร้างความเป็นธรรมทางสังคม |
| Creator | วราวุธ วังธะพันธ์ |
| Contributor | ประสิทธิ์ ปิวาวัฒนพานิช, ที่ปรึกษา |
| Publisher | มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ |
| Publication Year | 2567 |
| Keyword | นโยบายทางการศึกษา, การกระจายอำนาจทางการศึกษา, ความเสมอภาคทางการศึกษา, ความเป็นธรรมทางสังคม, Educational policy, Educational decentralization, Educational equity, Social justice |
| Abstract | งานวิจัยนี้ใช้ระเบียบวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยมุ่งศึกษาระบบสนับสนุนทางการศึกษาสำหรับเด็กและเยาวชนในระดับการศึกษาภาคบังคับ (อนุบาล–มัธยมศึกษาปีที่ 3) ภายใต้นโยบายเรียนฟรี 12 ปีของประเทศไทย โดยเน้นการศึกษาจากเอกสารทั้งปฐมภูมิและทุติยภูมิ เช่น กฎหมาย แผนยุทธศาสตร์ เอกสารทางราชการ งานวิจัย และข้อมูลระหว่างประเทศ ผ่านกรอบการวิเคราะห์เชิงเปรียบเทียบระหว่างประเทศไทย ประเทศฟินแลนด์ และประเทศเวียดนาม เพื่อศึกษารูปแบบและข้อแตกต่างทางนโยบาย ตลอดจนแนวทางการบริหารจัดการด้านการศึกษาที่เกี่ยวข้องกับมาตรการเรียนฟรีอย่างรอบด้าน ผลการศึกษาพบว่า ประเทศฟินแลนด์มีระบบสนับสนุนทางการศึกษาที่ครอบคลุมทุกมิติและมีกฎหมายรองรับอย่างชัดเจน โดยไม่มีค่าใช้จ่ายใด ๆ ตลอดช่วงวัยเรียน ขณะที่ประเทศไทยและเวียดนามยังมีข้อจำกัดในด้านโครงสร้างกฎหมายและงบประมาณ แม้มีนโยบายเรียนฟรีก็ตาม สำหรับประเทศไทย ระบบการบริหารนโยบายเรียนฟรียังคงมีลักษณะรวมศูนย์ สถานศึกษาขาดอำนาจในการปรับใช้หลักสูตรและงบประมาณให้สอดคล้องกับบริบทท้องถิ่น ส่งผลให้เกิดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา โดยเฉพาะในพื้นที่ชนบทและโรงเรียนขนาดเล็ก จากข้อค้นพบดังกล่าว งานวิจัยได้เสนอแนวทางการพัฒนามาตรการสนับสนุนทางการศึกษาของไทยใน 4 ด้าน ได้แก่ (1) ด้านวิชาการ: ส่งเสริมอิสระของสถานศึกษาในการออกแบบหลักสูตรตามบริบทของชุมชน (2) ด้านงบประมาณ: ปรับระบบการจัดสรรงบประมาณจากแบบรายหัวเป็นแบบยืดหยุ่นและเป็นธรรมมากขึ้น (3) ด้านการบริหารบุคลากร: ให้สถานศึกษามีบทบาทในการสรรหาและพัฒนาบุคลากรทางการศึกษา และ (4) ด้านการบริหารทั่วไป: ลดขนาดเขตพื้นที่การศึกษา และส่งเสริมการมีส่วนร่วมขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและภาคีเครือข่ายในชุมชน ข้อเสนอทั้งหมดนี้มุ่งสร้างความเป็นธรรมในการเข้าถึงการศึกษา ลดความเหลื่อมล้ำ และเสริมประสิทธิภาพของนโยบายเรียนฟรี 12 ปีให้เกิดผลในทางปฏิบัติอย่างแท้จริง |
