|
กลวิธีการลำกลอน หมอลำฉวีวรรณ พันธุ |
|---|---|
| รหัสดีโอไอ | |
| Title | กลวิธีการลำกลอน หมอลำฉวีวรรณ พันธุ |
| Creator | ราชันย์ เจริญแก่นทราย |
| Contributor | พรประพิตร์ เผ่าสวัสดิ์, ฉวีวรรณ พันธุ |
| Publisher | จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย |
| Publication Year | 2554 |
| Keyword | ฉวีวรรณ พันธุ -- เพลงและดนตรี, การร้องเพลง -- วิธีการ, ดนตรีพื้นบ้าน -- ไทย |
| Abstract | งานวิทยานิพนธ์ เรื่อง กลวิธีลำกลอนหมอลำฉวีวรรณ พันธุ มีวัตถุประสงค์ในการวิจัยเพื่อ ศึกษาบริบทที่เกี่ยวข้องกับการขับร้องหมอลำ ศึกษากลวิธีการตกแต่งทำนอง โอกาสที่นำไปใช้ และเพื่อศึกษาระเบียบวิธีการแสดงหมอลำกลอน ของหมอลำฉวีวรรณ พันธุ ในการวิจัยครั้งนี้ ผู้วิจัยได้ใช้การวิจัยเชิงคุณภาพ โดยทำการสัมภาษณ์ และเก็บข้อมูลภาคสนาม จากหมอลำฉวีวรรณ พันธุ และผู้เชี่ยวชาญ เป็นเวลา ๑ ปี ๔ เดือนผลการวิจัยพบว่า กำเนิดของหมอลำนั้นแบ่งออกเป็น ๓ แนวคิดคือ หมอลำเกิดจากการเทศน์ เกิดจากพิธีกรรม และเกิดจากการเกี้ยวพาราสี ระหว่างหนุ่มสาว ประเภทของหมอลำแบ่งออกได้ ๖ ประเภท คือ หมอลำผีฟ้า หมอลำพื้น หมอลำกลอน หมอลำหมู่ หมอลำเพลิน และหมอลำซิ่ง ทำนองการลำกลอนหมอลำฉวีวรรณ พันธุ ที่ใช้ในการแสดง มี ๖ ทำนองที่ คือ ทำนองลำทางสั้น ทำนองลำทางยาว ทำนองเต้ยธรรมดา ทำนองเต้ยโขง ทำนองเต้ยพม่ารำขวาน และทำนองเต้ยหัวโนนตาลเป็นทำนองที่ใช้ในการลำประกอบการแสดง ขั้นตอนในการแสดงหมอลำกลอนของหมอลำฉวีวรรณ พันธุ แบ่งออกเป็นการแสดงหมอลำกลอน และการแสดงเฉพาะกิจ ขั้นตอนการแสดงหมอลำกลอนนั้น พบขั้นตอนทั้งก่อนการแสดง คือการไหว้ครู ยกที่ ๑ เริ่มการแสดงด้วยการ ลำทำนองลำทางสั้นบทไหว้ครู ยกที่ ๒ ลำทำนองลำทางสั้นบทยอศรัทธา ยกที่ ๓ ลำทางสั้น ยกที่ ๔ ลำทางยาว แล้วต่อท้ายด้วยการลำเต้ย ประกอบด้วย เต้ยโขง เต้ยพม่ารำขวาน เต้ยธรรมดา ส่วนลำเฉพาะกิจนั้นจะขับร้องบทที่เกี่ยวข้องกับงานนั้นๆ โครงสร้างลักษณะเด่นของทำนองลำทางยาว พบมีการโอ่ ดำเนินทำนอง และลงจบ ลำทางสั้นพบการโอ่ ดำเนินทำนอง ลงจบด้วย “สีนานวล” ลำเต้ยธรรมดา พบคำขึ้นต้นด้วย “โอ้ยพี่หมอลำ” หรือไม่ร้องคำขึ้นต้นก็ได้ เต้ยหัวโนนตาล พบคำขึ้นต้น “โอเด”กลวิธีลำกลอนของหมอลำฉวีวรรณ พันธุ พบทั้งหมด ๙ วิธี คือ การผันเสียง การร้องรวบคำ การร้องกระทบเสียง การใช้ลูกคอ การร้องสะบัดเสียง การร้องยืดคำ การเติมคำบุพบท การร้องเน้นเสียง และการรวบสองวรรคใช้ลมหายใจที่ยาว ช่วงเสียงของหมอลำฉวีวรรณนั้นพบว่ามีช่วงเสียงที่ห่างกัน ๑๐ เสียง เมื่อร้องลงเสียงต่ำสามารถร้องได้โดยไม่บอด โทนเสียงต่ำ |
| URL Website | cuir.car.chula.ac.th |
