|
การศึกษาภูมิทัศน์พื้นถิ่นล้านนาในบริบทชุมชนของนักวิชาการไทยในประเทศไทย ช่วง พ.ศ. 2545 - 2564 |
|---|---|
| รหัสดีโอไอ | |
| Creator | 1. อัมพิกา อำลอย 2. ศุภกุล เรืองวิทยานุสรณ์ 3. วรงค์ วงศ์ลังกา 4. แผ่นดิน อุนจะนำ 5. อรัญญา ศิริผล 6. ระวิวรรณ โอฬารรัตน์มณี |
| Title | การศึกษาภูมิทัศน์พื้นถิ่นล้านนาในบริบทชุมชนของนักวิชาการไทยในประเทศไทย ช่วง พ.ศ. 2545 - 2564 |
| Publisher | Thai Association of Landscape Architects |
| Publication Year | 2565 |
| Journal Title | Landscape Architecture Journal |
| Journal Vol. | 4 |
| Journal No. | 1 |
| Page no. | 62-81 |
| Keyword | ภูมิทัศน์พื้นถิ่น, ภูมิทัศน์ชุมชน, สถานภาพผลงานวิชาการ |
| URL Website | https://so01.tci-thaijo.org/index.php/LAJ/index |
| Website title | ThaiJO |
| ISSN | 2697-553X |
| Abstract | บทความนี้เป็นบทความปริทัศน์ มีวัตถุประสงค์ 2 ประการ คือ 1) เพื่อสำรวจสถานภาพผลงานวิชาการคัดสรรด้านการศึกษาภูมิทัศน์พื้นถิ่นชุมชนของนักวิชาการไทยในประเทศไทย และ 2) เพื่อสรุปลักษณะของภูมิทัศน์พื้นถิ่นชุมชนเกษตรกรรมในล้านนาจากผลการศึกษาที่ผ่านมา วิธีการศึกษาใช้หลักการทบทวนวรรณกรรม โดยรวบรวมผลงานวิชาการ คัดสรรในฐานะกลุ่มตัวอย่างที่มีการเผยแพร่ ช่วง พ.ศ. 2545–2564 ซึ่งสืบค้นข้อมูลจากฐานข้อมูลวิทยานิพนธ์และงานวิจัยของประเทศไทย คือ 1) Thai digital collection 2) Thai journals online 3) สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ และ 4) สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม จำนวนทั้งหมด 26 รายการ ผู้วิจัยนำเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูลผ่านการบรรยายและตาราง โดยพบว่า ประเด็นที่ 1 แนวคิดและทฤษฎีที่ใช้ในการศึกษาสภาพแวดล้อมที่นอกเหนือจากตัวสถาปัตยกรรม ได้แก่ สิ่งแวดล้อมสรรค์สร้าง ภูมิทัศน์วัฒนธรรม ภูมิทัศน์สรรค์สร้าง และภูมิทัศน์พื้นถิ่น การศึกษาส่วนใหญ่เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพที่เกิดขึ้นในพื้นที่ชนบท มุ่งเน้นการศึกษาลักษณะหรือรูปแบบของภูมิทัศน์พื้นถิ่น ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่เกี่ยวข้องกับภูมิทัศน์พื้นถิ่น และองค์ประกอบที่สำคัญของภูมิทัศน์พื้นถิ่น ประเด็นที่ 2 การสรุปลักษณะของภูมิทัศน์พื้นถิ่นของชุมชนเกษตรกรรมในล้านนาจากผลการศึกษาที่ผ่านมา ผู้วิจัยสรุปได้ว่าภูมิทัศน์ที่เกิดขึ้นเป็นผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นจากการที่ชาวบ้านเข้าไปจัดการสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติในบริเวณพื้นที่ราบระหว่างหุบเขาเพื่อตอบสนองต่อการดำรงชีวิต โดยรูปแบบการใช้พื้นที่เพื่อการอยู่อาศัยและเกษตรกรรมแสดงถึงภูมิปัญญาท้องถิ่นในการแก้ปัญหาจากเงื่อนไขทางสภาพแวดล้อม และรูปแบบการใช้พื้นที่ทางสังคมผ่านการจัดพิธีกรรมของชุมชนแสดงให้เห็นลักษณะความสัมพันธ์ของคนในชุมชน สำหรับทิศทางการศึกษาในอนาคต ผู้วิจัยมีข้อเสนอว่าควรมีการขยายขอบเขตการศึกษาภูมิทัศน์พื้นถิ่นชุมชนให้กว้างขวางและลึกซึ้งยิ่งขึ้น ได้แก่ การพิจารณากระบวนการหาความรู้ของการศึกษาให้ครบถ้วนและสมบูรณ์ การศึกษาร่วมกับศาสตร์อื่น การสร้างฐานข้อมูลด้านภูมิสถาปัตยกรรม การขยายขอบเขตพื้นที่ศึกษาให้ครอบคลุมพื้นที่ชนบท พื้นที่กึ่งเมืองกึ่งชนบท และพื้นที่เมือง และการมีส่วนร่วมของประชาชนในชุมชน นำไปสู่การพัฒนาทิศทางการศึกษาให้มีความหลากหลาย ทันสมัย และเหมาะสมกับบริบทของพื้นที่ศึกษา |
