|
ฤทธิ์ต้านการอักเสบในหลอดทดลองและต้านเชื้อแบคทีเรียของสารสกัดไพลสามชนิดด้วยการประยุกต์กรรมวิธีสกัดจากภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย |
|---|---|
| รหัสดีโอไอ | |
| Creator | รัฐพรรณ สันติอโนทัย |
| Title | ฤทธิ์ต้านการอักเสบในหลอดทดลองและต้านเชื้อแบคทีเรียของสารสกัดไพลสามชนิดด้วยการประยุกต์กรรมวิธีสกัดจากภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย |
| Contributor | ธวัชชัย เหล็กดี, วันนิศา รักษามาตย์, อลิษา แสงพุ่ม |
| Publisher | คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น |
| Publication Year | 2568 |
| Journal Title | KKU Science Journal |
| Journal Vol. | 53 |
| Journal No. | 3 |
| Page no. | 320-334 |
| Keyword | ไพลดำ, ไพลขาว, ไพลเหลือง, ฤทธิ์ต้านอักเสบในหลอดทดลอง, ฤทธิ์ต้านเชื้อสเตรปโตคอกคัส มิวแทนส์ |
| URL Website | https://ph01.tci-thaijo.org/index.php/KKUSciJ |
| Website title | Thai Journal Online (ThaiJO) |
| ISSN | 3027-6667 |
| Abstract | ไพล เป็นสมุนไพรที่มีการใช้ประโยชน์อย่างแพร่หลายในประเทศไทย โดยเฉพาะในด้านการแพทย์แผนไทยและอุตสาหกรรมสุขภาพ ไพลมีอยู่หลายชนิด ได้แก่ ไพลเหลือง (Zingiber cassumunar Roxb.) ไพลดำ (Z. ottensii Valeton) และไพลขาว (Z. kerrii Craib) ซึ่งแต่ละชนิดมีลักษณะทางกายภาพและฤทธิ์ทางชีวภาพที่แตกต่างกันแต่มีสรรพคุณทางยาคล้ายคลึงกัน เช่น ฤทธิ์ต้านการอักเสบ ต้านอนุมูลอิสระ และต้านจุลชีพ งานวิจัยนี้มุ่งเน้นการพัฒนากรรมวิธีการสกัดสารสำคัญจากไพลสามชนิดโดยอาศัยหลักการทางภูมิปัญญาแพทย์แผนไทย คือ การต้มยา และการหุงยาด้วยน้ำมันซึ่งนำกรรมวิธีดังกล่าวมาประยุกต์ใช้ในห้องปฏิบัติการเพื่อพัฒนากรรมวิธีการสกัดไพลสามชนิด โดยอาศัยวิธีการการสกัดด้วยวิธีรีฟลักซ์ (Reflux Extraction) ซึ่งใช้น้ำและน้ำมันปาล์มเป็นตัวทำละลายในการสกัด กำหนดเวลาในการสกัดเป็นระยะเวลา 3 ชั่วโมง ทำให้ได้สารสกัดจำนวน 6 ตัวอย่าง ได้แก่ สารสกัดน้ำมันไพลสามชนิด (BOE YOE WOE) และสารสกัดน้ำไพลสามชนิด (BWE YWE WWE) ทำการทดสอบฤทธิ์ต้านการอักเสบในหลอดทดลองและฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย Streptococcus mutans ของสารสกัด จากผลการทดสอบแสดงให้เห็นถึงศักยภาพของสารสกัดไพลสามชนิด พบว่า สารสกัดน้ำมันไพลสามชนิด ได้แก่ ไพลดำ (BOE) ไพลเหลือง (YOE) และไพลขาว (WOE) มีฤทธิ์ต้านการอักเสบในหลอดทดลอง ในขณะที่สารสกัดน้ำไพลดำ (BWE) และไพลขาว (WWE) พบฤทธิ์ต้านการอักเสบในหลอดทดลอง แต่ไม่พบฤทธิ์ต้านการอักเสบในหลอดทดลองจากสารกัดน้ำไพลเหลือง โดยทำการทดสอบเปรียบเทียบกับยามาตรฐาน Diclofenac diethylammonium ซึ่งสารสกัดน้ำมันไพลดำ (BOE) และสารสกัดน้ำไพลดำ (BWE) เป็นสารสกัดที่มีประสิทธิภาพในการต้านการอักเสบในหลอดทดลองที่ดีที่สุด มีค่า IC50 เท่ากับ 5.21 ± 0.33 3.72 ± 0.11 mg/ml ตามลำดับ ในขณะเดียวกันสารสกัดไพลสามชนิดทั้ง 6 ตัวอย่าง ไม่พบฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย S. mutans เมื่อทดสอบด้วยวิธี Disc Diffusion เปรียบเทียบกับยามาตรฐาน Erythromycin จากการทดลองแสดงให้เห็นว่าการประยุกต์ใช้วิธีการสกัดจากภูมิปัญญาทางการแพทย์แผนไทยด้วยเทคนิครีฟลักซ์ส่งผลให้สารสกัดมีประสิทธิภาพ และกระบวนการในการสกัดที่มีขั้นตอนอย่างชัดเจน ทำให้สามารถพัฒนาสารสกัดที่มีคุณภาพเพื่อนำไปพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์สุขภาพในการใช้ประโยชน์ทางการแพทย์แผนไท |
