|
พฤกษเคมีและฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของตำรับยาแผนไทย: อัคคินีวคณะ |
|---|---|
| รหัสดีโอไอ | |
| Creator | ชวลิต โยงรัมย์ |
| Title | พฤกษเคมีและฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของตำรับยาแผนไทย: อัคคินีวคณะ |
| Contributor | ภาณุพันธ์ ศรีพันธุ์, สุวดี โชคชัยสิริ, รัมภ์รดา มีบุญญา, อรวรรณ วงษ์อนันต์, พิมลวรรณ ศิริปรุ, สุธิดา ดาถ่ำ, จุฑามาศ รถา, เพลินทิพย์ ภูทองกิ่ง, ปัญญดา ปัญญาทิพย์ |
| Publisher | มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา |
| Publication Year | 2568 |
| Journal Title | วารสารวิชาการและวิจัย มทร.พระนคร สาขาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี |
| Journal Vol. | 19 |
| Journal No. | 1 |
| Page no. | 39-50 |
| Keyword | พฤกษเคมี, ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ, อัคคินีวคณะ, กัญชา |
| URL Website | https://ph02.tci-thaijo.org/index.php/RMUTP |
| Website title | วารสารวิชาการและวิจัย มทร.พระนคร สาขาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี |
| ISSN | 3027-8260 |
| Abstract | ตำรับยาอัคคินีวคณะเป็นตำรับยาแผนไทยที่มีส่วนผสมของกัญชาเป็นส่วนประกอบ ซึ่งเป็นตำรับยาในกลุ่มยาอายุวัฒนะที่มีมาตั้งแต่รัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช โดยมีสรรพคุณช่วยเจริญอาหาร บำรุงกำลัง แก้คลื่นไส้อาเจียน ซึ่งสรรพคุณดังกล่าวมีความสัมพันธ์กับชนิดและปริมาณสารพฤกษเคมีที่เป็นองค์ประกอบ แต่จนถึงปัจจุบันยังขาดข้อมูลด้านพฤกษเคมีของตำรับอัคคินีวคณะ ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงได้ทำการวิเคราะห์ชนิดและปริมาณสารพฤกษเคมีของตำรับอัคคินีวคณะด้วยเทคนิค HPLC ตลอดจนการศึกษาความสามารถในการต้านอนุมูลอิสระ จากการศึกษาพบว่าสารสกัดเอทานอลตำรับยาอัคคินีวคณะมีค่า IC50 เท่ากับ 56.30±0.29 และ 23.39±0.44 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร ด้วยวิธี DPPH และ ABTS ตามลำดับ และมีค่า FRAP เท่ากับ 448.01±5.72 มิลลิโมลต่อ 100 กรัมสารสกัด แต่ยังคงมีฤทธิ์น้อยกว่า Trolox (2506.15±13.60 มิลลิโมลต่อ 100 กรัมสารสกัด) และพบว่ามีปริมาณแคนนาบินอยด์สัมพัทธ์สูง (8130.00±35.59 ไมโครกรัมต่อกรัมสารสกัด) โดยมี d9-THC สูงที่สุด อีกทั้งพบว่ามีปริมาณฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์สัมพัทธ์เท่ากับ 1804.14±4.86 ไมโครกรัมต่อกรัมสารสกัด นอกจากนี้ในการวิเคราะห์สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์พบว่าปริมาณฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์รวม ปริมาณแคนนาบินอยด์ที่มีความสัมพันธ์กันกับฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ รวมไปถึง Gallic Acid และ p-Hydroxybenzoic Acid ที่มีความสัมพันธ์กับฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระอย่างมีนัยสำคัญ จากผลการทดลองนี้จะเห็นได้ว่าตำรับยาอัคคินีวคณะมีศักยภาพเป็นสารต้านอนุมูลอิสระได้ โดยสามารถใช้เป็นข้อมูลที่สนับสนุนการใช้ตำรับยาแผนไทยไปพัฒนาสู่เภสัชภัณฑ์ได้ |
