|
การประเมินความพร้อมระบบตอบโต้ภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุขในระดับจังหวัด และอำเภอ เขตสุขภาพที่ 7 : กรณีศึกษาการระบาดโรคติดเชื้อไวรัสซิกา ปี 2559 |
|---|---|
| รหัสดีโอไอ | |
| Creator | เกษร แถวโนนงิ้ว |
| Title | การประเมินความพร้อมระบบตอบโต้ภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุขในระดับจังหวัด และอำเภอ เขตสุขภาพที่ 7 : กรณีศึกษาการระบาดโรคติดเชื้อไวรัสซิกา ปี 2559 |
| Contributor | เชิดพงษ์ มงคลสินธุ์, วันทนา กลางบุรัมย์ |
| Publisher | สถาบันวิจัย จัดการความรู้ และมาตรฐานการควบคุมโรค |
| Publication Year | 2560 |
| Journal Title | วารสารควบคุมโรค |
| Journal Vol. | 43 |
| Journal No. | 4 |
| Page no. | 448-459 |
| Keyword | ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุข, โรคติดเชื้อไวรัสซิกา, ความพร้อม |
| URL Website | https://www.tci-thaijo.org/index.php/DCJ |
| Website title | เว็บไซต์วารสารควบคุมโรค |
| ISSN | 1685-6481 |
| Abstract | การศึกษานี้เป็นการวิจัยประเมินผล เพื่อประเมินความพร้อมระบบตอบโต้ภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุข ในระดับจังหวัดและอำเภอ กรณีศึกษาการระบาดโรคติดเชื้อไวรัสซิกา ปี 2559 ด้านปัจจัยนำเข้า กระบวนการ ผลผลิต การสะท้อนกลับ พื้นที่ศึกษาคือ จังหวัดและอำเภอในเขตสุขภาพที่ 7 ประกอบด้วย 4 จังหวัด และ 6 อำเภอ ที่มีการรายงานผู้ติดเชื้อไวรัสซิกา กลุ่มตัวอย่าง แบ่งเป็น (1) ผู้บริหาร 20 คน (2) เจ้าหน้าที่ผู้ได้รับการแต่งตั้งและปฏิบัติงาน เพื่อตอบโต้ภาวะฉุกเฉินของศูนย์ปฏิบัติการตอบโต้ภาวะฉุกเฉินระดับจังหวัด (4 จังหวัดๆ ละ 5 คน) รวม 20 คน และระดับอำเภอ (6 อำเภอ) รวม 51 คน รวมทั้งสิ้น 71 คน และ (3) ประชาชน 400 คน เก็บข้อมูล ด้วยแบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ สนทนากลุ่ม และเอกสารที่เกี่ยวข้อง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยจำนวน ร้อยละ ข้อมูลเชิงคุณภาพ ด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลประเมินปัจจัยนำเข้า พบระดับจังหวัดมีนโยบายชัดเจน มีศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินทุกแห่ง บุคลากรผ่านการอบรมเรื่องการจัดการภาวะฉุกเฉิน ร้อยละ 50.0 มีการจัด ทำแผนเตรียมความพร้อมตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน และมีการเฝ้าระวังความเสี่ยงของโรคและภัยในพื้นที่ ครอบคลุม ทุกจังหวัด ส่วนระดับอำเภอพบว่า 4 อำเภอ ใน 6 แห่ง มีคำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการบัญชาการเหตุการณ์และกำหนด ขอบเขตหน้าที่ชัดเจน ทุกอำเภอสามารถเปิดศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินได้ บุคลากรเคยผ่านการอบรมมีร้อยละ 5.9 มีการจัดทำแผนเตรียมความพร้อมตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน ร้อยละ 50.0 มีการฝึกซ้อมแผน ร้อยละ 100 มีการเฝ้าระวัง ความเสี่ยงของโรคและภัย ร้อยละ 80.4 ผลการประเมินกระบวนการพบว่า ระดับจังหวัดมีระบบข้อมูลสามารถนำมาใช้ในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน ร้อยละ 85.0 สิ่งสนับสนุนต่อการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน (งบประมาณและวัสดุอุปกรณ์) มีเพียงพอ มีการสื่อสารความเสี่ยงไปยังกลุ่มเป้าหมายที่เกี่ยวข้อง ร้อยละ 90.0 และมีการติดตามผลการปฏิบัติงาน ในพื้นที่ ร้อยละ 85.0 อย่างไรก็ตาม มีบุคลากรที่สามารถตอบโต้ภาวะฉุกเฉินเพียงร้อยละ 60.0 ระดับอำเภอพบว่า ระบบข้อมูลสามารถนำมาใช้ในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉินมีร้อยละ 80.4 สิ่งสนับสนุนต่อการตอบโต้ภาวะฉุกเฉินมี เพียงพอ มีการสื่อสารความเสี่ยงไปยังกลุ่มเป้าหมายที่เกี่ยวข้อง ร้อยละ 86.3 และมีการติดตามผลการปฏิบัติงาน ในพื้นที่ ร้อยละ 80.4 แต่มีบุคลากรที่สามารถตอบโต้ภาวะฉุกเฉินเพียงร้อยละ 58.8 เมื่อพิจารณาผลผลิตพบว่า จังหวัดและอำเภอสามารถควบคุมโรคได้ร้อยละ 75.0 และ 83.3 และอำเภอที่มีค่าดัชนีลูกน้ำ HI, CI = 0 เมื่อครบ 28 วัน หลังพบผู้ป่วยรายแรก มีร้อยละ 66.7 ประชาชนมีความรู้และปฏิบัติตนในการป้องกันควบคุมโรค ร้อยละ 85.5 และ 78.6 ตามลำดับ และมีการคืนข้อมูลให้กับเจ้าหน้าที่ ผู้ที่เกี่ยวข้องเพื่อแก้ไขปรับปรุงงานในพื้นที่ องค์ประกอบที่เกี่ยวข้องกับความสำเร็จคือ ภาวะผู้นำผู้บัญชาการเหตุการณ์ ข้อมูลที่สามารถตรวจจับความผิดปกติ ได้เร็ว การประสานงาน และความร่วมมือของภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง ด้านปัญหาอุปสรรคคือ เจ้าหน้าที่ผู้ที่เกี่ยวข้อง ขาดความรู้เกี่ยวกับการจัดการภาวะฉุกเฉิน ศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉิน และระบบบัญชาการเหตุการณ์ บุคลากร เปลี่ยนบ่อย มาตรการจากส่วนกลางที่เปลี่ยนบ่อย และการมีส่วนร่วมของประชาชนในการป้องกันควบคุมโรคน้อย จากผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่า ควรเร่งรัดการพัฒนาศักยภาพเจ้าหน้าที่ผู้ที่เกี่ยวข้องให้มีความรู้เกี่ยวกับการจัดการ ภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุข ศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉิน และระบบบัญชาการเหตุการณ์สำหรับทุกภัยสุขภาพ ให้มีขึ้นทุกระดับ และเชื่อมโยงประสานกัน ตลอดจน การจัดบุคลากรรับผิดชอบในโครงสร้างระบบบัญชาการ เพื่อให้สามารถปฏิบัติตามบทบาทที่ถูกคาดหวังได้ |
